به گزارش پیام خانواده؛ به همت مجمع ملی خانواده و با همکاری خانه اندیشه‌ورزان، نشست علمی، تخصصی «بررسی ابعاد حقوقی و روان‌شناختی حوادث غزه با محوریت خانواده» در محل این اندیشکده برگزار شد. در این نشست تخصصی، منصوره سادات مرتضوی، مدیر پژوهشکده زن و خانواده تهران و مهدیه شادمانی، دکتری روابط بین‌الملل و کارشناس امور زنان و خانواده در مورد موضوع مورد نظر به سخنرانی پرداختند.
فاطمه سادات رازقی، جانشین مجمع ملی خانواده طی سخنان کوتاهی در ابتدای این نشست، اظهار کرد: مسئله فلسطین مسئله اول دنیای اسلام است. سال‌هاست که رژیم صهیونیستی جنایاتش را در حق مردم فلسطین، مردان، زنان و کودکان انجام می‌دهد. متأسفانه این رژیم جعلی در ۲۰ روز اخیر نیز شب و روز انواع بمب مجاز و غیر مجاز و جنگی را بر سر مردم مظلوم فلسطین ریخته و جنایت را در حق این مردم مظلوم به ویژه زنان و کودکان تمام کرده است. متأسفانه تاریخ امروز چیزی‌هایی را می‌بیند که تاکنون ندیده بود. امروز در بیان مظلومیت مردم فلسطین به مصداق «عدو شود سبب خیر» جنایات رژیم صهیونیستی باعث شده است تا مظلومیت مردم فلسطین در تمامی دنیا جار زده شود. ما نیز در مجمع خانواده به حکم وظیفه و در جهت فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند «اصلا در این موقعیت بی‌تفاوتی جایز نیست» و با توجه به کشتار مظلومانه زنان و کودکان و مشکلات روانی که برای کودکان و زنان به وجود می‌آید، برآن شدیم که با توجه به بضاعت خود، این نشست را برگزار کنیم.
وی بیان کرد: از نظر روان‌شناختی این اتفاقات و حوادث مشکلات روانی بد و طولانی‌مدت و ضربات بدی به کودکان و زنان و حتی به مردان که به ظاهر قوی‌تر هستند، وارد کرده و بنیان خانواده را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مصائب آسیب شدیدی به خانواده می‌زند و این آسیب‌ها در طولانی‌مدت نیز باقی می‌ماند. مجمع خانواده نیز چون در جهت ارتقای خانواده گام برمی‌دارد، وظیفه خود دانست تا با برگزاری این نشست، به موضوع «ابعاد حقوقی و روان‌شناختی حوادث غزه با محوریت خانواده» بپردازد. امیدواریم همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرمودند اسرائیل ۲۵ سال آینده را نخواهد دید، این ظلم هر چه زودتر در حق مردم فلسطین تمام شده و بیت‌المقدس آزاد شود.
تلاش برای کمک به مردم غزه
در ادامه، منصوره سادات مرتضوی، مدیر پژوهشکده زن و خانواده تهران طی سخنانی بیان کرد: امروز بحمدالله جریانی در دنیا راه افتاده است که همه بشریت و کسانی که برای انسانیت و ارزش‌های والای انسانی ارزش قائل بوده و بدان اهمیت می‌دهند، به اتفاقات فلسطین حساس شده و همه جهانیان به ویژه مردم ایران اسلامی به دنبال این هستند که در این جریان به واسطه نکته‌ای امامین انقلاب اسلامی در رابطه با پیروزی قطعی ملت فلسطین بیان کردند، تلاش کنند. امیدواریم که این نشست‌های علمی کمک کند تا به ارائه نظریه‌های راهبردی برای کنشگران فعال در میدان که علاقه دارند تا کاری در این زمینه انجام دهند، کمک کند تا فعالیت‌ها در جهت و مسیر درست قرار گیرد.
وی افزود: آن چیزی که مهم است این است که ابعاد روانی جنگ در فلسطین بسیار حاد بوده و ممکن است فرآیند و نتیجه‌اش در سال‌های آتی اتفاقات تلخ و سهمگینی داشته باشد اما آن چیزی که برای مردم فلسطین اهمیت دارد، به ویژه مخاطب خاص ما یعنی کودکان، زنان و حتی سالخوردگان، این است که این‌ها سال‌ها است که در موقعیتی زندگی کرده‌اند که لحظه لحظه در تمام ثانیه زندگی و حتی محل کار خود منتظر حمله رژیم منحوس اسرائیل بودند. یعنی هم‌اکنون در شرایطی هستند که به نوعی جریان جهانی همراه با مردم مظلوم فلسطین شده است و علیرغم صحنه‌های تلخ و ناگواری که وجود دارد، خود مردم فلسطین نه‌تنها از این مصائب فرار نمی‌کنند، بلکه ترسی از آن ندارند. ترسی که فلسطینی‌ها تجربه می‌کنند، با ترسی که ساکنان سرزمین‌های اشغالی یعنی کسانی که اصالتا برای این سرزمین نیستند، کاملا متفاوت است. طبیعی است که کودکان به صورت طبیعی به واسطه حملات نظامی و جنگی که اتفاق می‌افتد، ترس و اضطراب را ناخواسته در وجود خود تصور می‌کنند و این یک حالت طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است اما آن چیزی که مهمتر است این است که در این وضعیت والدین و به ویژه زنان تلاش می‌کنند در ذهن کودکان فلسطینی کهن‌الگوها و قهرمانان خود را تعریف کنند.
مدیر پژوهشکده زن و خانواده ادامه داد: این مسئله باعث می‌شود تا کودکان در فلسطین همچون پدران و مادرانشان قهرمانانی هستند که در گفت‌وگویی که می‌کنند، شعارهایی که می‌دهند و شعرهایی که می‌خوانند نه‌تنها ناراحتی از حملات جنگی ندارند بلکه همراه با والدین خود در این عرصه حضور پررنگ دارند. البته این مدل رفتاری زنان و مادران با فرزندانشان در این رویداد کمک می‌کند تا کودکان عواقبی که به واسطه ترس و ناامنی در آن‌ها ایجاد شده و اختلالات روحی، روانی که ممکن است سال‌ها بعد به واسطه این روزها برای آن‌ها تداعی شود را درک کرده و از میزان آن‌ها کاسته شود. آن چیزی که در این زمینه مهم است این است که گروه‌های پزشکی و روان‌شناسی بتوانند با این فرزندان و گروه‌های آسیب‌پذیر مانند سالخوردگان و بانوان ارتباط برقرار کنند. در این تصاویر تلخ و دلخراشی که مشاهده می‌کنیم، بعضا کودکانی که پدر و مادر خود را از دست داده‌اند و یا کودکانی که از ترس در بیمارستان می‌لرزند، زمانی که در آغوش پزشکان و پرستاران قرار می‌گیرند، آرام می‌شوند. این کودکان امروز با هدایایی که در اختیارشان گذاشته شده و اسباب‌بازی‌هایی که به دست آورده‌اند، فضای امنی را تجربه می‌کنند.
وی افزود: فضایی که کودکان فلسطینی سال‌هاست در آن زندگی کرده و از بعد روحی و روانی تجربه می‌کنند، با فضایی که ساکنان سرزمین‌های اشغالی تجربه می‌کنند، متفاوت است. از بعد روحی و روانی فرزندانی که در خانواده‌های ساکنان سرزمین‌های اشغالی زندگی کرده و این روزها را تجربه می‌کنند، در آینده دچار اختلالات شدید روحی و روانی و پریشانی خواهند شد. این مسئله به واسطه آن است که آن‌ها تجربه حملات جنگی را ندارند و بازخوردی که از این حملات و خانواده‌هایشان می‌گیرند، به ویژه از عملیات طوفان الاقصی به بعد، صد در صد بیشتر از کودکان فلسطینی خواهد بود.
مدیر پژوهشکده زن و خانواده گفت: به‌هرحال در طول تاریخ جامعه بشری و هیچ ملتی سختی‌ها و شرایط نامناسبی که مردم فلسطین با تمام وجودشان لمس کردند را پشت سر نگذاشته‌اند و هیچ ملتی همچون مردم فلسطین تحت هیچ شرایطی حاضر نشده علیرغم همه این حملات ناجوانمردانه، سرزمین خود را ترک کند. فلسطینیان سال‌ها مقاومت کرده و در برابر دشمنان ایستاده‌اند آن‌هم در شرایط و فضایی که شاید هر کس دیگری به جای ملت فلسطین بود، دست از مبارزه می‌کشید.
مواجهه عاطفی با اتفاقات تلخ فلسطین
مرتضوی تصریح کرد: در این رابطه سه نوع مواجهه با اتفاقات تلخ فلسطین وجود دارد. مواجهه اول مواجهه عاطفی، روحی و روانی است. مواجهه دوم مواجهی اعتقادی و ایمانی و مواجهه سوم نیز مواجهه معرفتی و مواجهه‌ای است که بر اساس فلسفه دین به آن پرداخته می‌شود. اما آنچه که ما بر اساس اعتقادات دینی خود به آن پایبند هستیم، این است که علت مقاومت ملت فلسطین به ویژه از نظر روحی، اعتقاد، باور و مواجهه‌ای است که تلفیق همه این مواجهه‌ها است و نشان می‌دهد که دست خداوند و نیروی ماورای قدرت بشری در این اتفاقات این روزهای فلسطین غلبه دارد.
مدیر پژوهشکده زن و خانواده بین کرد: در بیان علت این مقاومت، اولین الگو این است که آن‌ها اعتقاد به سنت‌های الهی دارند، یعنی اینکه طبق آن چیزی که با محاسبات مادی و بشری به هیچ طریقی قابل تبیین و باور نیست، آن‌ها با تمام وجود برای دفاع از سرزمین و خاکشان می‌ایستند و مقابله می‌کنند؛ چراکه اعتقاد و باور قلبشان این است که نصرت با کسانی است که تلاش کرده و برای ارزش‌های دینی مبارزه کنند. در واقع می‌توان رسما اعلام کرد که امروز در یک جنگ جهانی که از دوران بعثت پیامبر اسلام(ص) وجود داشته، در زمان چهارده معصوم(ع) ادامه پیدا کرده و تاکنون ادامه داشته قرار داشته و در مقابل جبهه جهانی ایستاده‌ایم که در آن کفر با اسلام مبارزه می‌کند.
وی تصریح کرد: اولین نکته‌ای که کمک می‌کند تا به این نصرت و پیروزی باور داشته باشیم، اعتقاد به سنت‌های الهی است. خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ؛ یعنی هر آن کس که برای ارزش‌های دینی و در جهت نصرت دین تلاش می‌کند، قطعا نصرت و پیروزی با اوست». نکته دیگری که درباره زنان و خانواده‌های فلسطینی وجود دارد، این است که ما در ایران اسلامی دوران هشت سال دفاع مقدس را تجربه کردیم و شاید در آن روزها هیچ‌وقت گمان نمی‌کردیم که آن دوران، طلایی‌ترین دوران انقلاب اسلامی باشد. روایت‌ها و رویدادهایی در دوران هشت سال دفاع مقدس وجود دارد که همگی شجاعت و مقاومت زنان ما، مادران شهدا، همسران شهدا و بانوانی که در کنار مسئولیت‌های خانوادگی خود دوشادوش مردان در صحنه اجتماعی حضور پیدا کردند را بیان می‌کند. هنوز هم بسیاری از روایات همچنان به طور کامل و دقیق بیان نشده و جا دارد که به آن‌ها بپردازیم. در دوران دفاع مقدس صحنه‌هایی را مشاهده کردیم که شاید یکی از دلایل همراهی ما با مردم مظلوم فلسطین این است که ما نیز مانند آن‌ها روزهای تلخی را در کشور خود تجربه کردیم.
مرتضوی اظهار کرد: آن چیزی که باعث شده پرچم جمهوری اسلامی سرافراز و برافراشته باشد و امید جامعه اسلامی ما به اینکه این پرچم به دست مبارک منجی عالم بشریت اعطا شود، خون‌هایی است که در راه اسلام داده و امید و انگیزه‌ای است که در جهت همان باور به سنت‌های الهی داشتیم. این روحیه، اعتقاد و باور سبب شده تا خانواده‌های ایرانی و خانواده‌های مردم مظلوم فلسطین بتوانند مقاومت کنند و در این جریان نه‌تنها در فضای یأس و ناامیدی و فشارهای روحی و روانی دچار افسردگی‌های شدید یا اختلالات روحی و روانی نشوند بلکه با انگیزه فراوان تلاش می‌کنند خانواده خود را در مسیرهای مختلف مقاوم نگه دارند. لذا این مسائل نشان‌دهنده آن است که آینده برای فلسطین و جبهه مسلمانان است و در این تقابل جهانی اسلام و کفر، مقاومت خانواده‌های جبهه مقاومت، سبب پیروزی آن‌ها خواهد شد.
مدیر پژوهشکده زن و خانواده ادامه داد: امروز شاهد سه راهبرد اصلی در دستور کار زنان جبهه مقاومت هستیم. هر خانواده‌ای متشکل از زن و مردی است که به عنوان والد مادر یا پدر وظیفه تربیت فرزندانشان را بر عهده دارند. خانواده سلول اصلی هر جامعه‌ای است و به واسطه ستون آن که مادر خانواده است، در مسیر تربیت و رشد صحیح قرار می‌گیرد. اگر این سلول اصلی مقاوم و سالم باشد، کل جامعه در کنار هم قرار گرفته و منجر به ایجاد جامعه سالم و مقاوم می‌شوند. آن چیزی که خانواده فلسطینی را سر پا نگه داشته و اجازه می‌دهد تحت هر شرایطی در بربر سختی‌ها وجود زنانی است که تلاش می‌کنند این روحیه مقاومت را تقویت کنند. بنابراین راهبرد اول یا رویکرد اصلی زنان در جبهه مقاومت، حضور عملیاتی است.
وی بیان کرد: این حضور عملیاتی چهره خود را در وجوه مختلف را نشان می‌دهد یعنی مادرانی که امیدوار هستند و نام فرزندان خود را که تازه پا به این جهان گذاشته‌اند، «اقصی» می‌گذارند و دخترانی که با لباس عروس در میان خرابه‌های فلسطین راه می‌روند و به سرزمین خود افتخار می‌کنند، نشان از سلامت روحی و روانی آن‌ها می‌دهد که منشأ آن خانواده‌ای است که در رأس آن زن خانواده یا مادر خانواده می‌تواند به نقش تاریخی خود بپردازد و خانواده را در جریان مقاومت و تربیت صحیح قرار بدهد. بنابراین، زنی که در میدان عمل ایستاده یعنی رویکرد عملیاتی را انتخاب کرده، اولین وظیفه خود را تولید نسل می‌داند. امروز پس از ۷۰ سال از اشغال سرزمین فلسطین، مادران فلسطینی تحت هیچ شرایطی تسلیم نشده‌اند و همچنان در حوزه تولید نسل خود خلاقیت به خرج می‌دهند. خانواده‌های فلسطینی فرزندان خود را در بین خانواده‌های دیگر تقسیم می‌کنند تا اگر بمبارانی اتفاق افتاد، تمام فرزندان یک خانواده از بین نروند و این همان خلاقیت است.
صبر زنان فلسطینی
مرتضوی ادامه داد: نکته دیگری که زنان مقاومت به آن توجه می‌کنند، صبر است. این صبر همچون صبری است که حضرت زینب(س) در واقعه تاریخی کربلا به خرج دادند و در آن جنگی که عزیزترین‌های خود را از دست دادند، با صبوری و خطابه‌هایی که داشتند، مقاومتی کردند که آن جنگ به ظاهر باخته را به جنگ پیروزی حق تبدیل کردند. نکته دیگری که زنان مقاومت به آن توجه می‌کنند، حیا و توجه به مسائل زیست عفیفانه است. زنان مقاومت فضای خانواده را امن و در یک زیست عفیفانه حفظ می‌کنند. مهمترین نکته‌ای که زنان در میدان عمل از آن بهره می‌برند، عطوفت و مهربانی است. همگان بانوان و زنان را به عطوفت و مهربانی می‌شناسند. تمامی نکات ویدئویی که در آن پیرزنی لالایی می‌خواند و سربازان جبهه مقاومت آن لالایی را تکرار می‌کنند، ناشی از عطوفت و مهربانی زنان مقاومت و حضور پررنگ آن‌ها در فضاهایی است که خلق می‌کنند و به واسطه آن فرزندانشان روحیه می‌گیرند و در جبهه مقاومت تلاش می‌کنند.
وی تصریح کرد: نکته دیگر، پشتیبانی ستادی است که شاید در مستندها کمتر بدان اشاره شده است. در خبرهایی که می‌خوانیم، زنان مقاوم فلسطینی هم مانند زنان ایران اسلامی در دوران دفاع مقدس، پشتیبانی ستادی دارند و محصولات بهداشتی و غذایی را علیرغم شرایط بسیار سختی که دارند، به جبهه‌ها می‌رسانند. حرکت خلاقانه‌ای که زنان فلسطینی انجام دادند، این است که تلاش کردند تا کارگاه‌های کوچک تولید محصولات کشاورزی را فراهم کنند تا بتوانند پشتیبانی از خانواده‌ها بر اساس تولید محصولاتی که انجام می‌دهند، پشتیبانی کنند. اما مهمترین نکته، ایجاد انگیزه و روحیه است. این مادر خانواده است که تلاش می‌کند تا انگیزه و روحیه را در خانواده تقویت کند. بنابراین در راهبردی که موضوع در میدان عمل بودن زنان جبهه مقاومت را بیان می‌کند، مهمترین نکته، ایجاد یک جریان فرهنگی است که با الگوگیری از مقاومت زنان در این حماسه‌ها ایجاد شده و سبب می‌شود که مردان نیز علیرغم اینکه در شرایط سختی هستند، با روحیه و انگیزه در میدان حضور داشته باشند.
مدیر پژوهشکده زن و خانواده گفت: راهبردی دومی که در دستور کار زنان جبهه مقاومت قرار دارد، حوزه تربیت است. تربیت سربازان مقاومت، یعنی فرزندانی که بدون هیچ ترسی در سنین مختلف در جبهه مقاومت حضور دارند و هیچ ترسی از اینکه بخواهند برای سرزمین خود تلاش کرده و جان خود را فدا کنند، ندارند. درعین‌حال آن چیزی که در این تربیت مهم است، این است که این مادران هستند که هویت را به فرزندان خود منتقل می‌کنند تا این فرزندان عرق و علقه‌ای به سرزمین و خاک خود داشته باشند. نکته مهمتر در جریان مقاومت، حضور سیاسی زنان در جبهه حماس و مقاومت است که در این حضور سیاسی نیز زنان در عملیات استشهادی به صورت محسوس حضور پیدا کردند. امروز باید قدر قله‌هایی که فتح می‌شود را بدانیم. این تقاطع زنانگی و مقاومت که باعث می‌شود خانواده‌های فلسطینی نه‌تنها مغلوب فشارهای روحی و روانی اعم از افسردگی، اضطراب و ترس نشوند، بلکه با روحیه و امید دوچندان در این عرصه حضور داشته باشند و خاک خود را ترک نکرده و برای سرزمینشان بجنگند، فضایی است که نیاز به روایت بیشتر دارد و شاید برای ما که در این عرصه علاقه داریم تا فعالیتی برای کمک به جبهه مقاومت و خانواده‌های فلسطینی داشته باشیم، نکته مهم این است که برای پیروزی آن‌ها دعا کنیم. در آیات قرآن کریم این‌گونه آمده است که تحت هیچ شرایطی یهود و بنی‌اسرائیل را به دوستی نگیر؛ چراکه آن‌ها وفادار نیستند و قومی هستند که فقط با خودشان تعامل دارند. لذا برای اینکه این روحیه امید و مقاومت برای رسیدن به پیروزی در بین خانواده‌های فلسطینی تقویت شود، باید برای آن‌ها دعا کنیم.
در ادامه این نشست، مهدیه شادمانی، دکتری روابط بین‌الملل و کارشناس امور زنان و خانواده نیز در سخنانی بیان کرد: امروزه درباره مخاصمات و جنگ‌هایی که رخ می‌دهد، بیشتر به تشریح میدان نظامی می‌پردازند و کمتر به عرصه خانواده به ویژه نقش محوری بانوان تأکید می‌شود. ما باید از مسئله فلسطین برای فرصت‌سازی جهت معرفی الگوی زن فلسطینی به عنوان یک نماد اصلی استفاده کنیم. نمادی که جامعه جهانی از زن معرفی می‌کند، نمادی جنسی است و اگر حرفی از زن در جامعه جهانی و نظام سرمایه‌داری زده می‌شود، حول دو هدف اصلی است سلب مرجعیت از دین و ترویج سکولاریزم و معرفی دین به عنوان مظهر اصلی ظلم به زن ست. بنابراین، در چنین جامعه جهانی و حکمرانی نظام سرمایه‌داری، تفسیر و تشریح نقش زنان در ابعاد حقوقی و روان‌شناختی می‌تواند فرصت جدیدی را برای یک ارائه الگوی برتر به جامعه جهانی ایجاد کند.
وی با بیان اینکه با همکاری نهادهای دولتی و همچنین، گروه‌های مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد در حال ترسیم و تشریح و یک نظام‌نامه و نقشه راه در این زمینه هستیم، گفت: امیدواریم بتوانیم در عرصه بین‌الملل نیز با ظرفیت‌هایی که داریم، تاثیر گذار باشیم. وقتی بحث از ظلم و جنایت علیه فلسطین می‌شود، اگر بخواهیم حق مطلب را ادا کنیم، باید سابقه و جنایت و ظلمی که به مردم فلسطین می‌شود را از ابتدای استعمار انگلیس یعنی ۱۹۱۸ بررسی کنیم که از آن زمان تا به امروز شاهد این ظلم و جنایت علیه ملت مظلوم فلسطین هستیم. صبر این ملت در طول تاریخ محور مقاومت در این سرزمین را تشکیل داده که به جایی رسیده است که امروز می‌تواند در حین اقتدار چنین ضربه‌ای را به رژیم صهیونیستی وارد کند که این ضربه باعث شده تا تصویر بازدارندگی ادراکی، اطلاعاتی و نظامی اسرائیل شکسته شود. همچنین، فضای تبلیغی که در نظام بین‌الملل و در دستان غربیان است امروز دیگر نمی‌تواند تسلط و تاثیر و جنگ شناختی را اعمال کند. امروز در کشورهای مختلف از انگلیس، آلمان و کشورهایی اروپایی تا کشورهای آسیایی و آفریقایی علیه رژیم صهیونیستی تظاهرات رخ می‌دهد که پیش‌ازاین وجود نداشت. بنابراین، همه این‌ها فرصت‌هایی است که زمینه را برای پیگیری حقوقی مسئله فلسطین ایجاد می‌کند.
پیگیری حقوقی مسئله فلسطین
شادمانی با اشاره به موضوع حقوق بین‌الملل بشردوستانه در رابطه با مسئله فلسطین، تصریح کرد: یک سری بایسته‌هایی وجود دارد که برای حمایت قربانیان در جنگ در نظر گرفته شده و جدا از مشروعیت جنگ، به دنبال این است که شأن و کرامت خانواده در جنگ حفظ شود. لذا حقوق بین‌الملل بشردوستانه به این مسئله نیز توجه کرده به دنبال این است که خانواده، کرامت و شأن آن در مخاصمات بین‌المللی حفظ شود که در دو مدل این حقوق را ارائه می‌دهد. اولین مدل، حقوق تهدید کننده است که اولین حمایت از ژنوم هستی یعنی ممنوعیت نسل‌زدایی است. آن چیزی که امروز در غزه می‌بینیم، قطعا یک نسل‌زدایی است. اما بحث بعدی در مورد حقوق تهدید کننده، حق بر پناهندگی و آوارگی است که بر اساس ماده ۴۹ کنوانسیون چهارگانه ژنو باید این حق پناهندگی برای افرادی که جرم جاسوسی نداشته باشند، اعمال شود.
وی افزود: اما حق سوم، حق مصونیت بر شرافت خانوادگی است که بیشتر حول محور زنان قرار دارد تا با خشونت‌های جنسی که در جنگ‌ها و مخاصمات رخ می‌دهد، مقابله کند. در جنگی که در بوسنی و هرزگوین رخ داد، متأسفانه ۲۰۰ هزار زن مسلمان مورد تجاوز سربازان صرب قرار گرفتند که یک فاجعه بود و فرزندانی فراوانی از نژاد صرب در بوسنی متولد شدند. بنابراین، این لایه و شاخه اصلی حقوق بین‌الملل بشردوستانه در بعد حقوق تهدید کننده خود به دنبال این است که دولت متخاصم را در اعمال جرائم خود به نوعی محدود کند اما در مورد حقوق جبرانی که حقوق بین‌الملل بشردوستانه دارد، متخاصم باید جرم و جنایت خود را که در فضای جنگی ایجاد کرده، جبران کند که اولین آن، حق برداشتن حقیقت است یعنی اینکه یک فرد اگر در جنگ خانواده‌اش را از دست داد حتما باید آن دولتی که متخاصم است، زمینه‌ای را ایجاد کند که فرد اگر خانواده‌اش اسیر یا زخمی شده، از آن‌ها اطلاعاتی داشته باشد.
این کارشناس امور زنان و خانواده ادامه داد: مورد دوم بحث حق دسترسی به اجساد است، یعنی اینکه از بعد حقوق بشردوستانه این ظرفیت و این امکان ایجاد شده که بعد از جنگ، فرد می‌تواند به اجساد نزدیکان و نیز اسرای جنگی دست پیدا کرده و از آن‌ها اطلاعاتی را به دست آورد. اما مسئله اصلی در این زمینه، ابعاد خانوادگی ب ویژه بانوان است. اگر بحث خانواده را در این حوزه پیش می‌آوریم، به خاطر نقش اساسی و جایگاهی است که زن دارد. اگر امنیت زن در جنگ مورد خدشه واقع شود، شاهد این هستیم که امنیت خانواده مورد خدشه قرار گرفته و در مرحله بعدی امنیت جامعه و سپس، امنیت فضای بین‌الملل آسیب خواهد دید. لذا، اگر به نقش، جایگاه و حفظ حقوق زن در جنگ پرداخته می‌شود، باید به این مسائل توجه شود.
وی افزود: با توجه به مسائلی که در جنگ‌های مختلف رخ داده، شورای امنیت سازمان ملل در سال ۱۹۹۱مسئله حقوق زن در مخاصمات را تحت عنوان تهدید علیه صلح و امنیت جهانی معرفی کرده و موارد حقوقی را برای آن قرار می‌دهد که دارای دو رویکرد است. اولین رویکرد، رویکرد قضایی و امنیتی است، یعنی اینکه دولت و فرد متجاوز باید در دادگاه بین‌المللی کیفری حتما مجازات شود. بعد دیگر آن، رویکرد سیاسی، امنیتی است، یعنی آن قطعنامه‌هایی که از ارتکاب خشونت علیه زنان در جنگ‌ها جلوگیری می‌کند. متأسفانه بحث خشونت جنسی در جنگ‌ها به عنوان یک تاکتیک استفاده می‌شود و حقوق بین‌الملل نیز با توجه به قطعنامه‌های مختلف، به دلیل اینکه بسیاری از این قطعنامه‌ها یا کنوانسیون‌ها الزام لازم را ندارند، بسیاری از دولت‌ها از بحث خشونت جنسی به عنوان تاکتیک اصلی در پیشبرد جنگ استفاده کرده‌اند. امروز مشاهده می‌کنیم که حقوق بین‌الملل بشردوستانه با توجه به قوانین و قواعد بین‌المللی و قطعنامه‌های که وجود داشت، نتوانست با این مسئله مقابله کند. بنابراین، شاید یکی از راهکارهایی بتوان در این زمینه ارائه داد، این است که بتوانیم در سطح بین‌الملل ادبیات‌سازی، هنجارسازی و نهادسازی کنیم. یعنی نهادهایی ایجاد کنیم که با ظرفیت اثرگذار داشته باشند نه اینکه فقط نامی از آن‌ها وجود داشته باشد.
شادمانی ادامه داد: امروز متأسفانه در غزه جنایت علیه بشریت رخ می‌دهد و آن چیزی که در غزه مشاهده می‌کنیم این است که رژیم صهیونیستی با چراغ سبز آمریکا از خطوط قرمز انسانی عبور کرده است. رژیم صهیونیستی برخلاف حقوق بین‌الملل بشردوستانه به نسل‌زدایی در غزه می‌پردازد. آن‌ها مناطق مسکونی و زنان و کودکان را مورد هدف قرار می‌دهد و زیرساخت‌های شهر غزه ازجمله مساجد و بیمارستان‌ها را از بین می‌برد. بنابراین، همه این رویدادها حول محور یک جنایت رخ می‌دهد که این جنایت می‌تواند واقعا جنایت علیه بشریت باشد؛ چراکه یکی از ابعاد جنایت علیه بشریت که می‌توانیم از نام ببریم، بحث نسل‌زدایی است که رژیم صهیونیستی در غزه پیاده می‌کند. لذا مورد دومی که باید بدان توجه داشته باشیم، نابودسازی است یعنی اینکه رژیمی به صورت آگاهانه یک گروه خاص نژادی و هویتی را از بین می‌برد و این همان چیزی است که در غزه رخ می‌دهد. متاسفانه حملاتی که صهیونیست‌ها به روستاها و به مناطق مختلف غزه می‌کنند، به دنبال نسل‌زدایی در این منطقه است.
وی افزود: بسیاری از این اقداماتی که رژیم صهیونیستی انجام می‌دهد، به دلیل ضعف داخلی آن‌ها است. اما هدف نهایی رژیم صهیونیستی، کوچ اجباری مردم غزه است. بنابراین، شاهد جنایت علیه بشریت در منطقه غزه هستیم و هدفی که اسرائیل دارد، این است که وضعیت جغرافیایی جدیدی را در آنجا داشته باشد تا از مردم غزه صلب مالکیت کند. این جنایت جنگی به ویژه در مورد زنان رخ می‌دهد که متاسفانه نه سازمان‌های بین‌المللی مدعی، نه سازمان بهداشت جهانی و نه یونسکو و نهادهایی که بتواند به این موضوع ورود کنند، هیچ اقدام عملی انجام نمی‌دهند. امروز نزدیک به ۵۰ هزار زن باردار در غزه هستند و حدود پنج هزار و ۵۰۰ نفر تا ماه آینده وضع حمل می‌کنند که با توجه به شرایط جسمی و روحی سختی که دارند امکان زایمان زودرس برای آن‌ها وجود دارد و ممکن است تا کودکان نارس را متولد کنند.
خانواده؛ هدف اصلی صهیونیست‌ها
شادمانی افزود: لذا زنانی که ضلع اصلی خانواده هستند و می‌توانند این خانواده را در جنگ حفظ کنند، مورد هدف اصلی قرار رژیم صهیونیستی گرفته‌اند، یعنی هدف اصلی رژیم صهیونیستی امروز فقط این نیست که حماس را از بین ببرد؛ چراکه اگر بحث آن‌ها حماس بود، در همان زمین جنگی خود وارد می‌شدند اما وقتی مشاهده می‌کنیم آن‌ها پیشروی کرده و برنامه اصلی خود را کشتار غیر نظامیان قرار می‌دهند، این مسئله نشان‌دهنده آن است که هدف آن‌ها نسل‌زدایی است که با محوریت از بین بردن زنان انجام می‌شود. اگر این پیشروی زمینی ادامه داشته باشد، ممکن است بحث خشونت‌های جنسی که پیشتر در بوسنی و هرزگوین رخ داد، در این منطقه نیز روی دهد.
این کارشناس امور زنان و خانواده با اشاره به چگونگی انجام پیگیری‌های حقوقی در رابطه با مسئله فلسطین، اظهار کرد: امروز ظرفیت‌هایی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها با توجه بیداری افکار عمومی جهان و یا بهره‌گیری از دیپلماسی عمومی و نیز تأثیرگذاری بر کشورهای مختلف استفاده کرده و اقدامات متفاوت و مختلفی اتخاذ کرد. در حال حاضر کمیته حقوقی برای دفاع از مردم غزه تشکیل شده و راهکارهای مختلفی را پیگیری می‌کند. در این زمینه نیازمند شبکه‌سازی هستیم یعنی باید یک شبکه‌سازی قوی در داخل و خارج انجام شود که این شبکه‌سازی می‌تواند حول محور حقوقدانان یا حول محور طیف‌های مختلفی همچون دانشجویان و اساتید و ... باشد.
شادمانی بیان کرد: برای پیگیری حقوقی مسئله فلسطین در فضای بین‌الملل ابتدا باید یک نقشه راه و تدوین دقیق داشته و آن را هم از فضای داخل و هم در فضای بین‌الملل دنبال کرد. یک بعد این قضیه استفاده از ظرفیت حقوقدانانی است که در داخل هستند تا بتوانند با لینک‌های قوی در عرصه بین‌الملل ارتباط بگیرند. البته ظرفیت‌های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که یکی از آن‌ها برگزاری تجمعات است که بحث فضاسازی رسانه‌ای در آن بسیار تاثیرگذار است. برپایی تجمعات در فضای بین‌الملل تأثیرگذار بوده و می‌تواند شبکه‌سازی حقوقی مدنظر را ایجاد کند و بر سازمان‌های بین‌المللی تأثیر گذارد. تاکنون ظرفیتسازیهای مختلفی در کشور ایجاد شده است. پس از اغتشاشات سال گذشته، کنگره زنان تأثیرگذار در کشور برگزار شد که نمایندگانی از ۹۰ کشور جهان در آن حضور داشتند. امروز باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم. همچنین، کنگره جشنواره رسانه‌ای خورشید نیز چندی پیش در مشهد برگزار شد که ظرفیت رسانه‌ای قوی داشت. زمانی که می‌خواهیم بحث پیشبرد اهداف حقوقی خود را در نظام بین‌الملل پیگیری کنیم، قطعا باید یک پیوست رسانه‌ای داشته باشیم.
وی افزود: امروز حتی می‌توانیم یک طومار با یک امضای تأثیرگذار جهانی ایجاد کنیم که تأثیر آن به گوش جهانیان برسد. همچنین، می‌توان از طریق ارسال ایمیل به اساتید، حقوقدانان و وکلایی که در عرصه بین‌المللی فعالی دارند، آن‌ها را نسبت به اتفاقات و حوادثی که رخ می‌دهد، آگاه کرده و یک همگرایی و جبهه متحد ایجاد کنیم. زمانی رسانه‌های جهان که در تسلط غربیان بود، اخبار را وارونه جلوه می‌دادند اما آن چیزی که امروز در تظاهرات بین‌المللی در کشورهای به‌ویژه غربی مشاهده می‌کنیم و تا به حال رخ نداده بود، این را نشان می‌دهد که ما می‌توانیم از ظرفیت‌هایی که در عرصه رسانه ایجاد شده، بهره‌گیری کنیم.
شادمانی تصریح کرد: لذا آن چیزی که در غزه مورد هدف قرار می‌گیرد، خانواده است یعنی اینکه خانواده‌ای که می‌تواند الگو باشد. امروز نظام سلطه مقوله خانواده را برای خود خطر دیده است. بنابراین، اقداماتی که در غالب نسل‌زدایی و جنایت علیه بشریت در غزه رخ می‌دهد، برای این است که بتواند خانواده موفق و آن خانواده‌ای که می‌تواند نقش اصلی را در نظام امروز جهانی ایفا کند، از بین ببرد. زنان مقاوم فلسطینی می‌توانند ظرفیت‌های زیادی را در جامعه جهانی ایجاد کنند. بنابراین، در این زمینه می‌توانیم وارد عرصه‌های مختلف شده و به نوعی فرصت‌سازی دست پیدا کنیم. امیدواریم بتوانیم در مجامع بین‌المللی سطح هشدار را به مرحله بالا رسانده و یک دفاع حقوقی و بین‌المللی و همه‌جانبه از مردم غزه داشته باشیم.